Ill tíðindi enn af ESB og íslenzkum ráðamönnum: Leiðari í Nationen: Avgivelse av suverenitet må til Stortinget

Solberg-regjeringa ber EU om forhåndsgodkjenning av demokratiske vedtak i Norge. Det bør Stortinget stoppe.

Denne uka ble det via ABC Nyheter kjent at Norge, sammen med Liechtenstein og Island, ber EU innføre den omstridte «Services Notifi­cation Procedure» i EU/EØS. Det er EU-kommisjonen som foreslår at vedtak fra medlemslandene skal forhånds­godkjennes for å sikre den frie flyten av tjenester, og et friksjons­fritt indre marked. Ved mistanke om at vedtak kan komme til å hindre fri kon­kurranse og fri flyt av tjenester, vil vedtakene bli stoppet av EU. For Norges del vil kontrollen skje via ESA, over­våkings­organet som påser at Efta-landene følger EUs regler.

EU-kommisjonens forslag om forhåndssensur er kontroversielt og omstridt i EU. En rekke organisasjoner og politiske partier i medlemslandene protesterer fordi prosedyren griper inn i lokaldemokratiet, og ytterligere innsnevrer handlingsrommet for nasjonal og regional politikk. Mens protestene blir flere og flere i EU, ber altså den norske regjeringa om at kontrollen innføres. Det faktum at Norge ikke er EU-medlem, gjør regjeringas holdning ekstra problematisk – og kritikkverdig.

LO advarer regjeringa, og sier i en høringsuttalelse:«LO er sterkt bekymret for at dette vil innebære en utilbørlig inngripen i nasjonale lovgivningsprosesser». Fredag sa første nestleder, Peggy Hessen Følsvik, til Nationen at LO er spesielt bekymret for kommunenes mulighet til å overvinne sosial dumping gjennom sin innkjøpspolitikk. Kommunale innkjøp er ett eksempel på områder der EU kan ta enda sterkere kontroll i Norge.

Den prosedyren Solberg-regjeringa ber EU innføre, og dermed innføre i Norge, er problematisk fordi det handler om å avgi myndighet til en organisasjon Norge ikke er medlem av. Det er i strid med Grunnlovens prinsipper. Dernest er en slik forhåndskontroll av EU problematisk fordi den kan forandre Norge på en måte norske folkevalgte ikke har noen innflytelse over.

LO-nestleder Peggy Hessen Følsvik sa det slik i Nationen fredag: «Denne regjeringa prøvar å utnytte EØS-avtalen til å drive gjennom høgrepolitikk. Vi har sett mange døme på det den siste tida.»

Det er i første omgang betryggende at parlamentarisk leder i Sp, Marit Arnstad, varsler at partiet vil ta saken opp i Stortinget. Arnstad viser til at forhåndskontrollen vil være en utilbørlig innblanding i norsk lovgivning, og et sterkt inngrep i den folkevalgte styringen. «Det er stor grunn til uro», sa Arnstad til Nationen torsdag.

Saken kan bli avgjort av KrF i Stortinget. KrF under ledelse av Knut Arild Hareide viste en prinsipiell holdning til avgivelse av suverenitet, som for eksempel i Acer-saken da KrF stemte nei. Spørsmålet er om KrF er like prinsipielle under Olaug Bollestad, i flertallsregjering med Frp og Høyre. KrFs velgere er i hovedsak EU-motstandere, så det kan koste partiet dyrt å avgi enda mer suverenitet til EU.

„Sérstakur staður í helvíti“

"Ég mundi segja nei!" - Hressandi andblær af ESB-höfnun norska fjármálaráðherrans

Ekki eykst stuðningur við inn­göngu í Evrópu­sambandið í Nor­egi. Nú hefur Siv Jen­sen, leiðtogi norska Fram­fara­flokks­ins, lýst því yfir, að hún myndi segja NEI við tillögu um inn­göngu í Stór­þinginu.

Ljós­mynd M.Fröder­berg

 

Fari svo, að hennar afstaða verði ofan á á landsfundi flokksins í maí, yrði það í fyrsta sinn í sögu hans, sem tekin væri af­staða gegn inn­göngu lands­ins í Evr­ópu­sam­bandið.

Til þessa hef­ur flokk­ur­inn sem slík­ur ekki tekið form­lega af­stöðu til máls­ins en þess í stað lagt áherslu á að norska þjóðin ætti að taka þá ákvörðun í þjóðar­at­kvæðagreiðslu. (Mbl.is segir frá.)

Við könnumst við sama sönginn hjá sumum okkar eigin flokkum, sem þora ekki að opinbera eigin afstöðu í reynd. En ljóst er, að nú hefur þessi gamla afstaða Fram­fara­flokks­ins breytzt:

Fram kem­ur á frétta­vef norska dag­blaðsins Nati­on­en að efa­semd­ir um Evr­ópu­sam­bandið hafi hins veg­ar farið vax­andi inn­an Fram­fara­flokks­ins. Mál­efna­nefnd flokks­ins í ut­an­rík­is­mál­um legg­ur til að tek­in verði upp sú stefna að hafna inn­göngu Nor­egs í sam­bandið og enn­frem­ur að opnað verði á end­ur­skoðun samn­ings­ins um Evr­ópska efna­hags­svæðið (EES).

Lögð er áhersla á að EES-samn­ing­ur­inn hafi skipt miklu máli fyr­ir hags­muni Nor­egs. Hins veg­ar þyrfti að fram­fylgja hon­um með strang­ari hætti á sum­um sviðum, en að öðrum kosti þyrfti að end­ur­skoða hann, eins og seg­ir í drög­um mál­efna­nefnd­ar­inn­ar. (Mbl.is)

Og hér mega íslenzkir lesendur hafa hugfast, að það er einmitt Fram­fara­flokk­ur­inn sem mynd­ar nú­ver­andi rík­is­stjórn Nor­egs í sam­starfi við norska Hægri­flokk­inn.

Þó vill leiðtoginn Siv Jen­sen ekki kalla eft­ir því að EES-samn­ingn­um verði sagt upp. Flokk­ur­inn vilji ein­fald­lega betr­um­bæta hluta samn­ings­ins, sagði hún á fundi fram­kvæmdaráðs flokks­ins sl. laugardag.

Jen­sen lagði enn­frem­ur áherslu á að milli­ríkjaviðskipti væru Norðmönn­um mjög í hag. Henni hugnaðist ekki að tekn­ir yrðu aft­ur upp toll­ar í viðskipt­um við Evr­ópu­sam­bandið eða önn­ur ríki í heim­in­um. Þvert á móti vildi hún sjá meiri milli­ríkjaviðskipti.

Spurð hvort hugs­an­legt væri að samþykkt yrði á lands­fundi Fram­fara­flokks­ins sú stefna að segja EES-samn­ingn­um upp, sagði hún lands­fund­inn sjálf­stæðan í ákvörðunum sín­um en hins veg­ar teldi hún að breið samstaða væri um mik­il­vægi samn­ings­ins. (Mbl.is)

Hér er það reyndar spurning, hvort óvinsældir ESB-aðildarkostsins meðal norskra kjósenda hafi áhrif á afstöðu formannsins:

Jen­sen var einnig spurð að því hvort stefnu­breyt­ing Fram­fara­flokks­ins væri til­kom­in vegna þess að Miðflokk­ur­inn hefði verið auka fylgi sitt sam­hliða harðari af­stöðu gegn inn­göngu Nor­egs í Evr­ópu­sam­bandið. Sagði hún svo ekki vera.

„Þessi umræða hef­ur lengi farið fram inn­an Fram­fara­flokks­ins,“ sagði Jen­sen. Það kæmi því ekki á óvart að þess sæj­ust merki í drög­um að ut­an­rík­is­stefnu flokks­ins og þeirri umræðu sem átt hefði sér stað í aðdrag­anda lands­fund­ar­ins.

En það er líka ljóst, að sjálf hefur hún kúvent í málinu: Hún var var hlynnt því að fara inn í ESB fyrir 22 árum, en ekki lengur:

Sjálf sagðist Jen­sen hafa greitt at­kvæði með því að ganga í Evr­ópu­sam­bandið þegar Norðmenn kusu um það í þjóðar­at­kvæði 1994. Hins veg­ar væri hún annarr­ar skoðunar í dag. „Í dag myndi ég kjósa nei.“

Og hún bendir á þá uggvænlegu valdsamruna-þróun í stórveldinu, sem gætt hefur í stórum stíl í millitíðinni:

Evr­ópu­sam­bandið sner­ist [nú] ekki leng­ur um viðskipti og minna reglu­verk, held­ur laga­setn­ingu sem ríki sam­bands­ins hefðu ekki vald yfir. „Viðskipta- og friðar­verk­efnið hef­ur orðið að skriff­innsku­verk­efni.“

Það er hressandi andblær hreinskilni í orðum þessa formanns norræns stjórnmálaflokks, en Siv Jensen hefur verið fjármálaráðherra í norsku ríkisstjórninni síðan 2013.

 

Jón Valur Jensson.

„Í dag myndi ég kjósa nei“