Hylling 1. desember, í ljóði eftir Jón frá Ljárskógum

 

       F U L L V E L D I Ð    T V Í T U G T       

 

      Hann gnæfir úr daganna fábreyttu fylking

      fullur af gleði, bjartur af sól

      1. desember –– fagnaðardagur

      fátækrar þjóðar við norðurpól.

      Í dag er bjart yfir byggðum Íslands.

      Hver barmur svellur af djarfri þrá,

      og vonanna glæstu svanir svífa

      á sólgeislavængjum um loftin blá.

 

      Hann er heiður á svip, þessi hátíðisdagur,

      svo að hugirnir fyllast af sumaryl,

      hann ljómar sem viti í skammdegisskugga,

      hann skín eins og leiftur í vetrarins byl,

      hann er ráðning á fólksins fegursta draumi

      um framtíðargiftu þjóðar og lands,

      hann er langþreyð fullnæging frelsisþránni,

      sem felst í brjósti hvers íslenzks manns.

 

      Í dag er horft yfir sögunnar síður:

      þar sviptast um völdin húm og skin

      og ýmist leikur þar æðandi stórhríð

      eða angandi vorblær um frónskan hlyn.

      Þar skiptast á glaðir og tregandi töfrar

      hins talaða orðs og hins slungna ljóðs

      og þar eru líka letraðir kaflar

      logandi feiknstöfum elds og blóðs.

 

      Þar lítum vér baráttu lítillar þjóðar

      við lífskjör, sem oft voru döpur og ströng

      í styrjöld við eldgos, hafís og hríðar,

      hungur og klæðleysi, nauðir og þröng,

      –– fólk, sem í barnslegri fávizku seldi

      frelsis síns dýrgrip erlendri hönd,

      fólk, sem örmagna í fjötrum stundi,

      en fékk ekki slitið harðstjórans bönd.  

 

      Í dag er hún hyllt, hin frækna fylking,

      svo framgjörn, svo djörf, svo íturglæst,

      sem undir frelsisins merkjum mættist,

      og menningu Íslands lyfti hæst.

      Þessi heiðríki dagur geislandi gleði,

      sem gaf oss hin liðna tíð í arf,

      er helgaður þessum hetjum Íslands

      í hljóðri þökk fyrir unnið starf.

 

      –– –– ––

      Hann gnæfir úr daganna fábreyttu fylking

      fullur af gleði, bjartur af sól

      1. desember –– fagnaðardagur

      fátækrar þjóðar við norðurpól. ––

      –– Þá sameinast reynslunnar alda-arfur

      við æskunnar stoltu fyrirheit

      og kynslóðir mætast í handtaki hlýju

      frá hafi til hafs –– í borg og sveit.

 

 Jón Jónsson frá Ljárskógum var fæddur 28. marz 1914 og lézt aðeins 31 árs að aldri á Vífilsstöðum 7. október 1945. Ljóð þetta er úr bók hans Gamlar syndir og nýjar, Reykjavík: Helgafell, 1947, en fyrri bók hans var Syngið strengir, Rvík 1941. Þjóðkunnur var hann ekki aðeins af ljóðum sínum, heldur og af söng sínum í MA-kvartettinum ástsæla, en stúdent var hann frá Menntaskólanum á Akureyri (1934), var um tíma við nám í guðfræðideild Háskóla Íslands og kennari við gagnfræðaskólann á Ísafirði einn vetur, en varð að lúta í lægra haldi fyrir berklaveikinni. Aldarafmælis hans var minnzt í Búðardal í marz síðastliðnum. –– Kona hans var Jónína Kristín Kristjánsdóttir frá Ísafirði og sonur þeirra Hilmar Bragi meistarakokkur. Þetta ljóð er birt hér með góðfúslegu leyfi hans, og er okkur á Fullveldisvaktinni mikill heiður að því. –JVJ.